กองบรรณาธิการ
สำนักงานพัฒนาธุรรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.) หรือ ETDA (เอ็ตด้า) จัดประชุมชี้แจงแนวทางความร่วมมือภายใต้แผนปฏิบัติการของ (ร่าง) แผนยุทธศาสตร์เกี่ยวกับธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ.2564 – 2465 พร้อมเผยแผนยุทธศาสตร์ธุรกรรมฯ ชาติ ชวนหน่วยงานรัฐ-เอกชน เชื่อมโยงภารกิจกับแผน ขับเคลื่อนการทำธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ของประเทศ ผุด 4 โปรแกรมสำคัญช่วยผลักดัน Digital ID for Economy and Society, Thailand’s digital services & cross digital platform standard, e-Transaction standard promotion, e-Transaction intelligence center พร้อมตั้งเป้า ปี 65 อับดับ Ease of Doing Business ไทยติด TOP 20
นายชัยชนะ มิตรพันธ์ ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอกนิกส์ (สพธอ.) หรือ ETDA (เอ็ตด้า) กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กล่าวว่า พระราชบัญญัติว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 และที่แก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 43 วรรคสอง ได้กำหนดให้ ETDA จัดทำแผนยุทธศาสตร์เกี่ยวกับธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อเสนอคณะกรรมการธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (คธอ.) ให้ความเห็นชอบนั้น ช่วงเวลาที่ผ่านมา ETDA ได้ดำเนินการขับเคลื่อน (ร่าง) แผนยุทธศาสตร์เกี่ยวกับธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2564-2565 (แผนระดับที่ 3) เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างต่อเนื่อง ล่าสุดผ่านการพิจารณาเห็นชอบจาก คณะกรรมการธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (คธอ.) แล้วเมื่อวันที่ 18 ธันวาคม 2563 และอยู่ระหว่างการพิจารณากลั่นกรองของสภาพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ก่อนเสนอที่ประชุมคณะรัฐมนตรี พิจารณาเพื่อประกาศใช้ในลำดับต่อไป จึงเป็นก้าวสำคัญในการขับเคลื่อน (ร่าง) แผนยุทธศาสตร์ฯ ของ ETDA เพื่อมาร่วมทำความเข้าใจในเนื้อหาสาระสำคัญร่วมกันกับหน่วยงานภาครัฐและเอกชน โดยมีเป้าหมายหลักคือ World Bank’s Ease of Doing Business ของประเทศเพิ่มขึ้นจากอันดับที่ 21 ในปี 2563 เป็น Top 20 ในปี 2565 และความเชื่อมั่นในการใช้งานอินเทอร์เน็ตของประชาชนเพิ่มสูงขึ้นไม่น้อยกว่า 4% ต่อปี (เป็น 85% ในปี 2565) โดยมี ยุทธศาสตร์หลัก 4 ประเด็น ที่ต้องเร่งผลักดันให้เกิดขึ้นภายในระยะ 2 ปีนี้ ได้แก่
ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 1 ผลักดันให้เกิดโครงสร้างพื้นฐานดิจิทัลที่จำเป็น เพื่อรองรับการทำธุรกรรม
ทางอิเล็กทรอนิกส์ และส่งเสริมให้เกิดประโยชน์ทางเศรษฐกิจและสังคม
ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 2 มุ่งพัฒนามาตรฐานและกฎเกณฑ์เพื่อสร้างความเชื่อมั่นและอำนวยความสะดวกในการทำธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ ภายใต้การกำกับดูแลอย่างเหมาะสม
ประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 3 เพื่อยกระดับระบบการบริการธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ของไทยให้ได้มาตรฐาน เพื่อสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ
และประเด็นยุทธศาสตร์ที่ 4เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนเกิดความตระหนักรู้พร้อมยกระดับความพร้อม
ด้านกำลังคน (Manpower) และบริหารจัดการข้อมูลจากการทำธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์
พร้อมกันนี้ ภายใต้ประเด็นยุทธศาสตร์ทั้ง 4 นั้น ETDA ได้จัดตั้งคณะทำงานภายใน ETDA ขึ้น 4 โปรแกรมเพื่อร่วมขับเคลื่อนแผนยุทธศาสตร์เกี่ยวกับธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ.2564-2565 โดยเป็นการทำงานร่วมกับหน่วยงานภายนอกทั้งภาครัฐ และภาคเอกชน เพื่อผลักดันให้เกิดการทำงานที่เป็นรูปธรรมชัดเจน มี use case ที่สะท้อนให้เห็นถึงความก้าวหน้า และความสำเร็จที่จะเกิดขึ้น โดยมีตัวชี้วัด และเป้าหมายในการผลักดัน ดังนี้
โปรแกรมที่ 1 Digital ID for Economy and Society มุ่งเน้นประเด็นการยืนยันตัวตนทางออนไลน์ (Digital ID) เป็นเครื่องมือหรือโครงสร้างพื้นฐานสำคัญในการใช้งานประกอบการทำธุรกรรมฯ ในรูปแบบต่างๆ ซึ่งถือเป็นประเด็นที่ คธอ. ให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก มีการผลักดันให้เกิดการใช้ Digital ID และมีการเชื่อมโยงทั้งฝั่งภาครัฐและภาคเอกชน โดยกำหนดเป้าหมายในปีนี้ 2564 เพื่อรองรับกฎหมายที่จะมีประกาศ ทั้งในด้านโครงสร้างพื้นฐานด้านการพิสูจน์และยืนยันตัวตนทางดิจิทัล (Personal Digital ID) มีมาตรฐานและกฎเกณฑ์เพื่อรองรับการใช้งาน Digital ID ในการทำธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์อย่างรอบด้าน ซึ่งมีหลายหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รวมถึงการมีศูนย์ให้คำปรึกษาด้านกฎหมายที่เกี่ยวข้อง และมีแนวทาง หรือแนวปฏิบัติระหว่างหน่วยงานกำกับในด้านความร่วมมือ เพื่อผลักดันการใช้งานและเชื่อมโยงมาตรฐาน ส่วนเป้าหมายในปี 2565 ได้วางแผนในการผลักดันให้เกิดโครงสร้างพื้นฐานด้านการพิสูจน์และยืนยันตัวตนทางดิจิทัลในส่วนของนิติบุคคล (Corporate Digital ID) และ National Authentication Infrastructure มีมาตรฐานและกฎเกณฑ์ในการกำกับดูแลผู้ให้บริการ Digital ID ทั้งในส่วนของ Personal และ Corporate Digital ID และเกิดการเชื่อมโยงระบบบริการด้วย DID ที่จะส่งผลต่อภาพรวมของประเทศต่อไป
โปรแกรมที่ 2 Thailand’s digital services & cross digital platform standard ในโปรแกรมนี้เน้นหนักในด้านมาตรฐาน (แนะนำ, บังคับ) กฎหมาย มาตรการที่เกี่ยวข้อง รวมไปถึงแนวทางการกำกับดูแลธุรกิจบริการ (Digital e-Service) ซึ่งในแผนได้มีการเสนอการเชื่อมโยงระหว่างภาครัฐและภาคธุรกิจ โดยตัวชี้วัด คือ มีแพลตฟอร์มและมาตรฐานแลกเปลี่ยนข้อมูลและเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ระหว่างหน่วยงานรัฐและเอกชน มีความสำเร็จในการออกมาตรฐานหรือกฎเกณฑ์ มีกระบวนการขอใบอนุญาตตามเกณฑ์ของ Ease of Doing Business ที่มีจำนวนขั้นตอนและระยะเวลาที่ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง รวมไปถึงการส่งผลต่อมูลค่า e-Commerce ที่เพิ่มสูงขึ้นไม่น้อยกว่า 4% ต่อปี
โปรแกรมที่ 2 ได้วางเป้าหมายสำคัญในระยะ 2 ปี ไม่ว่าจะเป็น มีแนวทางการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านมาตรฐานที่สอดคล้องกับนโยบายและแผนระดับชาติว่าด้วยการพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม พ.ศ.
2566-2570 มี Roadmap ในการกำกับดูแลธุรกิจบริการดิจิทัลตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง มีมาตรฐานและกฎเกณฑ์ด้านเทคโนโลยีดิจิทัลสำหรับแพลตฟอร์ม National Services ด้านความน่าเชื่อถือ และความปลอดภัย (Trust and Security) ผลักดัน e-Transaction Data Exchange โดยการคำนึงถึงประเด็นการรักษาความปลอดภัยของข้อมูล (Data privacy) และการให้ความยินยอมทางออนไลน์ (e-Consent) รวมไปถึงการพัฒนากำลังคน (Manpower) ในกล่ม Digital Service Provider รวมถึงหน่วยงานภาครัฐ เพื่อมารองรับการดำเนินงานตามกลยุทธ์การดำเนินงาน
โปรแกรมที่ 3 e-Transaction standard promotion ที่มุ่งเน้นการส่งเสริมให้เกิดการใช้งานเพื่อส่งเสริมการทำธุรกรรมฯ ให้เพิ่มมากขึ้น ทั้งในเรื่องของมาตรการ เรื่องธุรกิจบริการ เช่น การทำ Digital Service Sandbox ที่เน้นให้เกิดการทดสอบโดยมีเกณฑ์ทั้งในด้านความปลอดภัย, ความเป็นส่วนตัว, ความรับผิดชอบ, ความน่าเชื่อถือ และประสบการณ์ของ อันนี้ถือเป็นตัวอย่างงานของ ETDA ที่ผลักดันให้เกิดมาตรฐานที่นำไปใช้งานได้จริง เพื่อสร้างความเชื่อมั่นในการทำธุรกรรมฯ ให้กับผู้ประกอบการ ซึ่งจะมีการกำหนดมาตรการจูงใจให้ธุรกิจบริการ นำมาตรฐานที่กำหนดไปใช้งานให้มีปริมาณเพิ่มขึ้น ผลักดันธุรกิจบริการให้มีมาตรฐาน รวมทั้งส่งเสริมกลุ่มธุรกิจบริการที่ได้รับรองมาตรฐานด้วย และมีการสร้างมาตรการ หรือเครื่องมือเพื่อสนับสนุนให้ผู้บริโภคมีการใช้ระบบการบริการฯ ที่มีมาตรฐาน
ในโปรแกรมนี้ ได้วางเป้าหมายปี 2564 เช่น ผู้ประกอบการมีศูนย์ให้คำปรึกษาและแนวทางการปฏิบัติตามข้อมาตรฐานและกฎเกณฑ์ และมีมาตรการ หรือเครื่องมือเพื่อสนับสนุนให้ผู้บริโภคมีการใช้ระบบการบริการที่มีมาตรฐานส่วนเป้าหมายในปี 2565 นั้น จะเพิ่มเติมจากปี 2564 คือ มีกรณีตัวอย่าง (use case) ที่มีการใช้ประโยชน์จากมาตรการหรือมาตรฐานต่างๆ ในกลุ่มธุรกิจบริการดิจิทัลได้อย่างประสบความสำเร็จ ตลอดจนมีจำนวนธุรกรรมของการให้บริการเพิ่มสูงขึ้นอีก 20% เป็นต้น
และโปรแกรมที่ 4 e-Transaction intelligence center ที่มุ่งเน้นการทำวิจัย การพัฒนาคน และสร้างความตระหนักให้กับภาคประชาชน ซึ่งจะมีทั้งมาตรการให้ความรู้ สร้างความเข้าใจ รวมถึงการหาแนวทางการจัดการข้อมูลด้านธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (e-Transaction data management) ของประเทศ เพื่อสร้างความเชื่อมั่นในการใช้งานอินเทอร์เน็ตของประชาชนที่เพิ่มสูงขึ้น สำหรับเป้าหมายระยะ 2 ปีของโปรแกรมนี้ คือ มีแนวทาง หรือชุดข้อมูลแพลตฟอร์มที่ได้รับการรับรองด้านมาตรฐานสำหรับเป็นข้อมูลให้ประชาชน มีกลไกการดูแลคุ้มครองผู้บริโภคออนไลน์ที่มีการดำเนินงานที่ตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคได้จริง มีศูนย์กลาง ที่เป็นแหล่งรวบรวมหลักสูตรด้านธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ มีแนวทางในการแลกเปลี่ยนบุคลากรด้านธุรกรรมฯ ภายในประเทศและการให้สิทธิประโยชน์เพื่อจูงใจให้มีการนำเข้าบุคลากรจากต่างประเทศ มีศูนย์รวมข้อมูลและผลการศึกษาวิจัยด้านธุรกรรมฯ มีผลงานวิจัยด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรม รวมทั้งงานวิจัยเชิงนโยบาย และมีข้อมูลที่สะท้อนไปถึงตัวชี้วัดด้านธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ที่สอดคล้องกับตัวชี้วัดระดับสากลเพื่อนำไปสู่การยกระดับการแข่งขันในเวทีต่างประเทศ พร้อมๆ กับการสื่อสารกับประชาชน และผู้บริโภคเพื่อสร้างความเชื่อมั่นการทำธุรกรรมทางออนไลน์เพิ่มมากขึ้นทั้งในเชิงปริมาณและมูลค่า การดำเนินงานก้าวต่อไปทาง ETDA จะมีการประสานการทำงานกับหน่วยงานทั้งภาครัฐ และเอกชนเพิ่มเติม เพื่อเป็นการต่อยอดจากโครงการหรือกิจกรรมที่แต่ละหน่วยงานได้มีการดำเนินงาน ที่ไม่ใช่เพียงแค่การติดตามความคืบหน้า แต่ยังลงไปถึงการดูประเด็นข้อติดขัด หรืออุปสรรคในการดำเนินงานในแต่ละโปรแกรม เพื่อหาแนวทางการผลักดันการดำเนินงาน โดยจะมีการหารือไปยังคณะอนุกรรมการภายใต้ คธอ. ที่เกี่ยวข้อง และในส่วนที่เป็นประเด็นในเชิงนโยบายจะมีการเร่งหารือกับคณะกรรมการที่เกี่ยวข้องต่อไป
